22 listopada w Wilnie odbędzie się państwowa uroczystość ponownego pochówku powstańców styczniowych. Na ten pogrzeb czekają Litwini, Polacy i Białorusini. Organizatorzy podali program obchodów.
Szczątki 21 powstańców styczniowych czekają na ten moment od 1864 roku. Przywódcy powstania na ziemiach Litwy i Białorusi – Wincenty Konstanty Kalinowski i Zygmunt Sierakowski oraz ich żołnierze zostali straceni w Wilnie w latach 1863-1864. Potem carscy żołnierze pochowali ich w tajemnicy na zboczach Góry Giedymina. Ich ciała zostały odnalezione w 2017 roku, a teraz zostaną pochowane z najwyższymi honorami.
Archeolodzy przeprowadzili już niezbędne prace ekshumacyjne i ustalili tożsamość większości powstańców. Na wileńskiej Rossie przygotowano też dla nich kaplicę-panteon. Spoczną pod płytą w inskrypcją po litewsku, polsku i białorusku.
Porozumienie w sprawie pogrzebu zawarły władze Polski i Litwy. Choć Białorusini także uważają powstańców za bohaterów narodowych, władze Alaksandra Łukaszenki nie włączyły się do organizacji uroczystości. O białoruski napis na grobie wystarali się przedstawiciele białoruskiej inteligencji, którzy we wrześniu poruszyli też kwestię pochowania Kalinowskiego na Białorusi. Uważany jest za jednego z ojców białoruskiego ruchu narodowego, symbol oporu wobec Rosji.
Program ceremonii
Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się w Wilnie w piątek 22 listopada.
8.30 – Wyprowadzenie trumien powstańców z dziedzińca Pałacu Władców Wielkiego Księstwa Litewskiego.
8.40 – Wprowadzenie trumien do bazyliki katedralnej pw. św. Stanisława i Władysława.
9.00 – 11.30 – Pożegnanie obywatelskie.
11.45 – Przybycie oficjalnych delegacji do katedry.
12.00 – Msza święta celebrowana przez biskupów i kapelanów wojskowych Litwy, Polski i Białorusi. Wstęp na nabożeństwo będzie ograniczony. Pogrzeb będzie transmitować litewska telewizja LRT i m.in. Biełsat.
Po mszy głos zabiorą przedstawiciele delegacji.
13.20 – Wyniesienie trumien powstańców z katedry. Uformowanie kolumny, która ruszy w kierunku Rossy.
14.00 – Przybycie procesji żałobnej pod Ostrą Bramę. Śpiewy w językach litewskim, polskim i białoruskim.
14.30 – Przybycie procesji na cmentarz Rossa. Wstęp do nekropolii będzie ograniczony. Uroczystość będzie transmitowana w telewizji.
14.40 – Wprowadzenie trumien powstańców do kaplicy na Starej Rossie. Ostatnie pożegnanie.
Zakończenie części oficjalnej – salwa honorowa na cześć powstańców styczniowych i tych, którzy oddali życie w walce o wolność.
16.00 – Kaplica grobowa powstańców zostanie udostępniona dla zwiedzających.
W uroczystości wezmą udział delegacje białoruskich ruchów i organizacji. Litwa wprowadziła dla nich specjalny, uproszczony tryb wizowy.